بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و سلامت روان در شهر تهران

امروزه سرمایه اجتماعی، مفهومی پر اهمیت در حوزه سلامت می باشد. این پژوهش با هدف ارزیابی تاثیر سرمایه اجتماعی و شاخص های مختلف آن در سطوح خانواده، خویشاوندی، دوستان، محله و کل بر سلامت روان شهروندان تهرانی انجام شده است. در کنار این هدف اصلی تاثیر سرمایه اجتماعی در سطوح مختلف(خانواده، نظام خویشاوندی، دوستان، محله و کل) بر سلامت روانی شهروندان با توجه به برخی متغیرهای تاثیرگذار دیگر نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا با استفاده از تحلیل ثانویه داده های جمع آوری شده توسط دانشگاه علوم پزشکی، سازمان بهداشت جهانی و شهرداری تهران، به بررسی سلامت روانی 20670 نفر از شهروندان 18 سال به بالا پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشانگر این است که از بین شاخص های مختلف سرمایه اجتماعی، شاخص اعتماد اجتماعی، احساس تعلق و مشارکت غیر رسمی در سطوح مختلف سرمایه اجتماعی (خانواده، خویشاوندی، دوستان، محله و کل) دارای تاثیر معنی دار بر سلامت روانی می باشد. شاخص روابط اجتماعی نیز در همه سطوح به جز سرمایه اجتماعی محله، دارای تاثیر معنی دار بر سلامت روانی می باشد. شاخص نوع دوستی نیز تنها در سطح سرمایه اجتماعی خویشاوندی دارای تاثیر معنی داری بر سلامت روان است و در سایر سطوح سرمایه اجتماعی فاقد تاثیر معنی دار می باشد. همچنین، نتایج نشان داد که در سطوح مختلف سرمایه اجتماعی از بین شاخص های مختلف سرمایه اجتماعی، اعتماد اجتماعی بیشترین تاثیر را بر سلامت روان دارد. بر اساس یافته ها از بین سطوح مختلف سرمایه اجتماعی، سرمایه اجتماعی خویشاوندی بیشترین نقش در تبیین سلامت روانی ایفا می کند. در مجموع مطالعه حاضر نشان می دهد که بعد شناختی سرمایه اجتماعی(اعتماد، احساس تعلق، ارزشها) تعیین کننده مهم تری در حوزه بهداشت روانی است.